Το κείμενο αυτό είναι επετειακό και απολογιστικό, καθώς συμπληρώσαμε ένα μήνα στην πλατεία Συντάγματος. Είναι και εμψυχωτικό. Καθώς ετοιμαζόμαστε για μια μεγάλη μάχη. Το κείμενο έχει τίτλο "Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει την εξέλιξη του ριζικά καινούριου".
Φίλες και φίλοι, να μην φοβόμαστε, αλλά και να μην εφησυχάζουμε. Να είμαστε σε εγρήγορση. Αλλά παράλληλα να έχουμε υπομονή και εμπιστοσύνη. Ο αγώνας που δίνουμε δεν είναι δρόμος 100 μέτρων. Είναι μαραθώνιος. Μάλιστα, είναι ένας μαραθώνιος χωρίς γραμμή τερματισμού. Είναι η "διαρκής επανάσταση" του ποιητή. Είναι το "ουδέν οίδα" του φιλοσόφου. Είναι η απάντηση του Οιδίποδα στο αίνιγμα της Σφίγγας: "Άνθρωπος".
Η αλλαγή που έχει ξεκινήσει, είναι εσωτερική. Υπήρξαμε απαθείς. Εγωιστές. Γοητευμένοι από την εικόνα μας και την κατανάλωση. Δωροδοκηθήκαμε από το σύστημα. Και πιστέψαμε πως μπορούμε να ανέβουμε κοινωνική τάξη. Να βολευτούμε. Υπήρξαμε νάρκισσοι. Υπήρξαμε ατομιστές. Υπήρξαμε ιδιώτες. Και φτάσαμε σε κοινωνικό αδιέξοδο. Το καπιταλιστικό σύστημα μας είχε σύμμαχό του. Δεν μας μόρφωνε. Μας χάιδευε τα πιο ταπεινά και ζωώδη ένστικτα. Οδηγηθήκαμε όμως από το αμερικάνικο όνειρο στον εφιάλτη της κρίσης χρέους των κρατών. Μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, ζούμε και την πτώση του υπαρκτού καπιταλισμού. Τώρα, με σύμμαχο την ανάγκη, ξανα-ανακαλύπτουμε τη συνεργασία και την αλληλεγγύη. Ξαναγινόμαστε πολίτες. Ξαναγινόμαστε άνθρωποι. Ο κυνικός ο Διογένης, που αδυνατούσε να βρει άνθρωπο ανάμεσα στο πλήθος, θα έβρισκε ανάμεσά μας πολλούς ανθρώπους σήμερα.
Δεν μπορούμε όμως, να καθορίσουμε επακριβώς το μέλλον. Ούτε να το προβλέψουμε με ακρίβεια. Η σκέψη και ο διάλογος που κάνουμε δεν επαρκούν. Πρέπει να πράξουμε αυτό που μπορούμε: Να βοηθήσουμε να μαζικοποιηθεί το κίνημα των πλατειών, και να συνεχιστεί ο αγώνας. Ανεξαρτήτως των πανικόβλητων απαντήσεων του συστήματος. Μην αυταπατόμαστε όμως: Κανένας δεν θα παραδώσει την εξουσία του στο λαό, επειδή έχουμε πειστικά επιχειρήματα. Η σκέψη χωρίς την πράξη είναι κενή. Ούτε η άμεση βία όμως θα καταλύσει τους εξουσιαστές μας, καθώς η πράξη χωρίς την σκέψη είναι τυφλή. Η κοινωνική αλλαγή σχετίζεται με ριζοσπαστικές ασυνέχειες που δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές εκ των προτέρων με όρους καθορισμένων αιτιών. Ούτε καν να παρουσιαστούν εκ των υστέρων ως μια ακολουθία γεγονότων. Η κοινωνική αλλαγή αναδύεται μέσα από το κοινωνικό φαντασιακό. Χωρίς προκαθορισμούς. Για να αναγνωριστεί όμως αυτή η αλλαγή από την ευρύτερη κοινωνία, πρέπει να συσταθεί και να κατανοηθεί ως μια κοινωνική επανάσταση.
Όχι. Δεν είμαστε τεμπέληδες. Δεν είμαστε κοπρίτες. Και όχι. Δεν έχουμε πάρτι εδώ. Είμαστε εικόνα από το μέλλον. Είμαστε η μαγιά για την κοινωνική επανάσταση που έρχεται.
Δεν μπορεί να ερμηνευτεί εκ των υστέρων;
ReplyDeleteΚαι δεν μπορεί να προβλεφθεί;
...απλά έρχεται
Σκοταδισμός;
Μοιρολατρία;
Λατρεία της διαδικασίας;
Ενθουσιασμός;
Καλωσήρθατε στη μεταμοντέρνα μονή οσίων πάντων.
Αγαπητέ mpenoVgeno: Δεν πρόκειται για μοιρολατρία, αφού το κείμενο αποτελεί πρόσκληση σε αγώνα. Ενθουσιασμός; ναι υπήρχε. Τα περί σκοταδισμού και λατρείας της διαδικασίας δεν τα συμμερίζομαι, αν και δέχομαι πως εμφανίστηκαν με διάφορες μορφές στο Σύνταγμα, χωρίς όμως ποτέ να αποτελούν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά.
ReplyDeleteΠαρακάτω: Ζούμε σε αυτή την εποχή, και είμαστε παιδιά της εποχής μας, άρα δέχομαι το "μεταμοντερνισμός" ως περιγραφή και όχι ως μομφή.
Για να εξηγηθώ τώρα: Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τα γεγονότα, και η ερμηνεία αυτών είναι πάντα μια εκ των υστέρων ορθολογική ανασυγκρότηση –και μάλιστα μόνο των γεγονότων που εμείς επιλέγουμε. Ο ντετερμινισμός είναι μια αναγκαία παραδοχή του επιστήμονα για να αναλύει στο εργαστήριο, γεγονός που τον αναγκάζει να αντιμετωπίζει τον κόσμο απλώς ως ένα μεγαλύτερο εργαστήριο. Έχουμε μάθει να θεωρούμε ως μοναδική απαραίτητη προϋπόθεση κατανόησης του κόσμου την αιτιοκρατία. Η ίδια η επιστήμη όμως στον 20ο αιώνα κατέδειξε τα όρια της αιτιότητας, αλλά ακόμα δεν έχουμε απεγκλωβιστεί. Αν λοιπόν η αιτιότητα είναι μια ιδιότητα που επιβάλλουμε στον κόσμο για να τον κατανοήσουμε, σίγουρα το ίδιο κάνουμε για να κατανοήσουμε τα κοινωνικά φαινόμενα, τα οποία είναι ενδεχομένως πιο χαοτικά.
Υπ' αυτή την έννοια το κείμενο απευθύνεται σε όλους αυτούς που θεωρούν πως έχουν έτοιμες λύσεις (αιτιοκρατικές-ντετερμινιστικές) για εξολοκλήρου καινούρια (χαοτικά) κοινωνικά προβλήματα.