Οι Εκλογές, ο Δράκος της Δράμας, και το Σύνδρομο της Στοκχόλμης

Την Πέμπτη 23 Αυγούστου 1973, στις 10:15 το πρωί, ο 32χρονος δραπέτης Jan-Erik Olsson εισβάλει οπλισμένος στην τράπεζα Sveriges Kredidbank της Στοκχόλμης, και εν μέσω πυροβολισμών αναφωνεί: "Το πάρτι μόλις άρχισε!". Το "πάρτι" θα διαρκέσει τελικώς πέντε ημέρες, μέχρι το βράδυ της 28ης Αυγούστου, καθώς ο Olsson και οι συνεργοί του κρατάνε όμηρους τέσσερις υπαλλήλους της τράπεζας μέσα στο θησαυροφυλάκιο.

Μετά την απελευθέρωση των ομήρων, διαπιστώθηκε από τους ψυχολόγους μια "ταύτιση" των ομήρων με τους δεσμώτες τους, ενώ ταυτόχρονα οι όμηροι ένιωθαν και φόβο για αυτούς που έβαλαν τέλος στην αιχμαλωσία τους. Ακόμα πιο έκπληκτοι έμειναν οι ψυχολόγοι όταν κάποιοι από τους ομήρους κατέθεσαν υπέρ των δεσμοφυλάκων που τους είχαν υπό ομηρία, ενώ συγκέντρωσαν και χρήματα για τη νομική υπεράσπισή τους στη δίκη!

Η μακροχρόνια ψυχολογική έρευνα του περιστατικού αυτού, καθώς και άλλων παρόμοιων καταστάσεων ομηρίας, κατέληξε σε ένα σαφές και χαρακτηριστικό σύνολο συμπτωμάτων που έμεινε γνωστό ως Σύνδρομο της Στοκχόλμης.

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ο δεσμός αυτός με τον φύλακα είναι μια ψυχολογική απόκριση του ομήρου προκειμένου να αντέξει τη βία. Η ταύτιση αυτή αποτελεί έναν μηχανισμό άμυνας, που βασίζεται ασυνείδητα στην ιδέα ότι ο δεσμώτης δεν θα βλάψει τον αιχμάλωτο εάν αυτός είναι συνεργάσιμος, ενώ τα πράγματα θα εξελιχθούν ακόμη καλύτερα αν τον υποστηρίξει απόλυτα. Ο αιχμάλωτος προσπαθεί να κερδίσει την εύνοια του φύλακά του με έναν σχεδόν παιδαριώδη τρόπο, ενώ αντιλαμβάνεται τις προσπάθειες όσων επιδιώκουν να τον σώσουν, ως ενέργειες που πιθανώς να τον βλάψουν αντί να επιτύχουν την απελευθέρωσή του. Φοβάται πως οι προσπάθειες διάσωσης μπορεί να μετατρέψουν αυτή τη "διαχειρίσιμη κατάσταση" σε μακελειό.

Σε περιπτώσεις μάλιστα μακροχρόνιας αιχμαλωσίας, θεμελιώνεται  μια ακόμη πιο δυνατή εξάρτηση του ομήρου, καθώς καθίσταται οικείος ο δεσμώτης, και γίνεται αντιληπτός ως ένα ανθρώπινο πλάσμα με τα δικά του προβλήματα και τις δικές του φιλοδοξίες. Ιδιαίτερα σε καταστάσεις ομηρίας για ιδεολογικούς ή πολιτικούς λόγους, η μακροχρόνια αιχμαλωσία δίνει το χρόνο στον δέσμιο να εξοικειωθεί με τις απόψεις του δεσμοφύλακα, και μπορεί ακόμη και να καταλήξει να πιστεύει ότι οι θέσεις του δεσμώτη είναι δίκαιες!

Ο δέσμιος επιδιώκει να απομακρυνθεί συναισθηματικά από αυτήν την κατάσταση της κράτησής του, με το να αρνείται ότι όντως αυτή συμβαίνει. Έχει την εντύπωση ότι "όλα είναι ένα όνειρο", προσπαθήσει να ξεχάσει την κατάσταση απασχολώντας τον εαυτό του με άχρηστες αλλά χρονοβόρες "εργασίες", ή βυθίζεται σε υπερβολικές περιόδους ύπνου, ενώ άλλοτε, ο δέσμιος έχει παραισθήσεις κατά τις οποίες σώζεται με μαγικό τρόπο.

Ανάλογα με το βαθμό της ταύτισης, ο δέσμιος μπορεί να φτάσει στο συμπέρασμα πως ο δεσμοφύλακας έχει απόλυτο δίκιο, και να πιστεύει πως οι επίδοξοι σωτήρες του, και η επιμονή τους να τιμωρήσουν τον δεσμοφύλακα, είναι στην πραγματικότητα οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται! 

Αλλά θα μου πείτε, η Στοκχόλμη του '73 είναι μακριά, οπότε ας γυρίσουμε σταδιακά σε πιο οικείες καταστάσεις, και πιο συγκεκριμένα, στην Ελλάδα του '81, έναν μήνα πριν την "Αλλαγή" του ΠΑΣΟΚ:

Το Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 1981, την ίδια ημέρα που στην Πάτρα ο Βαρδής Βαρδινογιάννης σφίγγει το χέρι του Ανδρέα Παπανδρέου και του εύχεται καλή επιτυχία στις επικείμενες εκλογές, ένας 22χρονος, ο Κυριάκος Παπαχρόνης, βιάζει και δολοφονεί με στιλέτο την ιερόδουλη Γρ. Θεοχαρίδου στη Δράμα. Αργότερα ο Παπαχρόνης θα προσπαθήσει να βιάσει και να σκοτώσει, άλλοτε "επιτυχώς" και άλλοτε όχι, και άλλες γυναίκες, στη Δράμα, αλλά και στη Θεσσαλονίκη και την Ξάνθη, πάντα φορώντας την στρατιωτική του στολή, καθώς υπηρετεί ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός του Ελληνικού Στρατού, στην 5η μοίρα Καταδρομών.

Οι Διωκτικές Αρχές, πέρα από την έρευνα που διεξήγαν, ενεργοποίησαν και μηχανισμούς του Ελληνικού Στρατού, που ξεκίνησε μια σειρά από ανακριτικές πράξεις σε στρατόπεδα της Βόρειας Ελλάδας. Κάθε στρατόπεδο όρισε κάποιους επικεφαλής για να διεξάγουν τις έρευνες, ενώ ένας από αυτούς ήταν ο ίδιος ο Παπαχρόνης!

Ο Παπαχρόνης, που έμεινε γνωστός ως Ο Δράκος της Δράμας, πολύ γρήγορα συλλαμβάνεται και οδηγείται σε δίκη, όπου και καταδικάζεται από το στρατοδικείο δις εις θάνατον και κάθειρξη 23 ετών, η οποία ποινή μετατρέπεται στη συνέχεια σε ισόβια κάθειρξη. Ο Παπαχρόνης τελικά αποφυλακίζεται υπό όρους το 2004, έπειτα από 22 χρόνια εγκλεισμού.

Οι εγκληματολόγοι θεωρούν πως ο βιασμός ή η απόπειρα βιασμού αποτελεί μια ψευδοσεξουαλική πράξη, και η ταπείνωση και ο εξευτελισμός του θύματος αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες που ωθούν προς την εγκληματική ενέργεια. Το πέρασμα από την απόπειρα βιασμού στην ανθρωποκτονία διαφοροποιείται μόνον ως προς την ένταση, και όχι ως προς το είδος ή τη μορφή της προεγκληματικής κατάστασης, και αποτελεί την ακραία έκφανση της φαινομενικής ανδρικής υπεροχής, της σωματικής δύναμης και της ρώμης. Αξίες με τις οποίες έχουν κοινωνικοποιηθεί οι περισσότεροι βιαστές και δυστυχώς και οι… υποψήφιοι μελλοντικοί βιαστές.

Κατά την απολογία του ο Παπαχρόνης, είχε παραδεχθεί, μεταξύ άλλων, ότι αν δεν τον έπιαναν θα συνέχιζε τη δράση του εναντίον των γυναικών, προς τις οποίες, έτρεφε ιδιαίτερο μίσος και γι’ αυτό έλεγε ότι εισέπραττε ικανοποίηση όταν τις χτυπούσε. Με τα λόγια του ίδιου του Παπαχρόνη: "Θόλωνε το μυαλό μου. Ήθελα να χτυπήσω. Έφθανα στο μεγαλείο. Την χτυπούσα, τελείωνε…".

Και θα με ρωτήσετε: Τί σχέση έχει ο Δράκος της Δράμας, ή καλύτερα, τα θύματά του, με το Σύνδρομο της Στοκχόλμης;

Ε, λοιπόν, το παράδοξο είναι πως ο Παπαχρόνης ενώ κρατούνταν λάμβανε συνεχώς γράμματα από γυναίκες, οι οποίες του εκδήλωναν με αυτόν τον τρόπο τον έρωτά τους!

Και φυσικά, θα μου θέσετε και το ερώτημα: Εν τέλει, τί σχέση έχει το Σύνδρομο της Στοκχόλμης και ο Δράκος της Δράμας με τις επικείμενες εκλογές;

Αυτήν την απάντηση θα την αφήσω σε εσάς, και θα αρκεστώ να πω μόνο αυτό:

Οι ψήφοι προς τα κόμματα που μας έχουν ήδη κυβερνήσει αποτελούν ευχετήριες κάρτες των κρατούμενων προς τους δεσμοφύλακές τους· αποτελούν ερωτικά γράμματα βιασμένων γυναικών προς τους βιαστές τους.

Χρησιμοποίησα υλικό από εδώ για το Δράκο της Δράμας,

και από εδώ για το Σύνδρομο της Στοκχόλμης.