Περί Άδικων (αλλά Αναγκαίων) Μέτρων

Βασικό στοιχείο της ρητορείας της κυβέρνησης Παπανδρέου, αλλά και της "νέας" κυβέρνησης, αποτελεί, σε διάφορες παραλλαγές, η φράση "Τα μέτρα είναι σκληρά και άδικα, αλλά είναι αναγκαία". Συνήθως οι πιο καλοί στη δραματική τέχνη υπουργοί και βουλευτές συνοδεύουν αυτή τη φράση με ατάκες σχετικές με τη στεναχώρια τους, τη δυσκολία τους να κοιμηθούν, και την εσωτερική σύγκρουση που βιώνουν σχετικά με την ηθική και την ιδεολογία τους. Στη συνέχεια, και στη βάση της αναγκαιότητας των μέτρων, χαρακτηρίζουν τους πολίτες που διαμαρτύρονται, διαδηλώνουν, απεργούν ή καταλαμβάνουν τους χώρους εργασίας τους, ως κατευθυνόμενους, ως παράλογους, ως παράνομους, και ως μη σεβόμενους τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά, αν τα εξετάσουμε ακόμα και στο πλαίσιο εντός του οποίου οι κυβερνήσεις αυτές εκλέγονται; Στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας την οποία υπερασπίζονται και επικαλούνται;

Αντιγράφω από το βιβλίο Πολιτική και Δίκαιο της Β' τάξης του Γενικού Λυκείου:

"το Δίκαιο, οι νόμοι είναι η έκφραση της συναίνεσης των πολιτών για τον τρόπο οργάνωσης της πολιτείας τους και της συμβίωσής τους μέσα σε αυτήν. [...] το Δίκαιο δεν μπορεί να είναι αδιάφορο απέναντι στις συλλογικές αξίες μιας κοινωνίας, τη λεγόμενη «κοινωνική ηθική». Ο σκοπός του Δικαίου επιτυγχάνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όταν οι νομοθετικές επιλογές διαμορφώνονται με βάση την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Αναλογιστείτε απλώς πόσοι πολιτικοί αγώνες (συζητήσεις, διαδηλώσεις, απεργίες) γίνονται για τη διαμόρφωση του δικαίου, της νομοθετικής πολιτικής που πρέπει να ακολουθηθεί όπως για παράδειγμα στην παιδεία, την απασχόληση, την υγεία. Σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος, η κοινωνική συναίνεση μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη δημόσια διαβούλευση, η οποία με τη σειρά της προϋποθέτει ενημερωμένους και ενεργούς πολίτες." (σελ. 20 & 21)

Αυτά είναι γραμμένα για να τα μάθουν οι έφηβοι εντός του εκπαιδευτικού συστήματος με σκοπό, ως ενήλικες πια, να διαβουλεύονται δημόσια, να ενημερώνονται, να καθίστανται ενεργοί, δίκαιοι και νομοταγείς πολίτες. Με ποια πραγματικότητα έρχονται αντιμέτωποι όμως όταν τελειώνουν το σχολείο;

Η ενημέρωση προέρχεται από τηλεοπτικά κανάλια και εφημερίδες, μέσω των οποίων οι ιδιοκτήτες τους υπερασπίζονται τα προσωπικά τους συμφέροντα και τα συμφέροντα του κλάδου τους. Άλλα μέσα πιέζουν για να πάρουν κατασκευαστικά έργα, άλλα εκβιάζουν για να αλλάξει η νομοθεσία προς όφελος των πλοιοκτητών, άλλα επιτίθενται στην κυβέρνηση επειδή η όποια αντιπολίτευση τους έχει υποσχεθεί φιλικές ρυθμίσεις, και πάει λέγοντας, ώστε να βοηθήσουν μετά στην (επαν)εκλογή της εκάστοτε "φίλης" κυβέρνησης. Αν κάποιος θελήσει να ενημερωθεί με άλλους τρόπους όπως διάφορες ανεξάρτητες ιστοσελίδες ή blog, τότε θα έρθει ο υπουργός και θα κάνει μηνύσεις στις ιστοσελίδες, ενώ ο νομοθέτης θα προσπαθήσει να στηλιτεύσει την ανωνυμία των blog.

Όσο οι πολίτες δεν διαμαρτύρονται και "συμμετέχουν στα κοινά" μόνο κάθε φορά που προκηρύσσονται εκλογές, ανταλλάσσοντας την ψήφο τους με θέσεις στο δημόσιο ή υποσχέσεις για ρουσφέτια και κονδύλια, τότε χαρακτηρίζονται ως αμέτοχοι, διεφθαρμένοι και συνυπεύθυνοι για τις κυβερνητικές επιλογές -προσπερνώντας βέβαια το γεγονός πως η δωροδοκία είναι παιχνίδι για δύο. Από την άλλη, όταν οι πολίτες συμμετέχουν σε κινητοποιήσεις, χαρακτηρίζονται ως κλίκες, συντεχνίες, συμφεροντολόγοι, και αντιδημοκράτες. Οι δημόσιες διαβουλεύσεις και οι όποιες κινητοποιήσεις συνοδεύονται πάντα από την παρουσία ή την απειλή παρουσίας των ΜΑΤ.

Σωστός, ενεργός, νομοταγής, και γνωστικός πολίτης, θεωρείται, συνεπώς, αυτός που συμφωνεί ή σωπαίνει μπροστά σε όλες τις κυβερνητικές επιλογές, ακόμα και όταν η ίδια η κυβέρνηση τις θεωρεί κοινωνικά άδικες. Σωστός πολίτης, λοιπόν, θεωρείται αυτός που δέχεται να αδικείται αδιαμαρτύρητα, και αποδέχεται πως δεν αλλάζει τίποτα αν διαμαρτυρηθεί.


Με λίγο πιο προσεκτική ματιά θα δούμε όμως πως, στην πράξη, ο ανασχηματισμός έγινε υπό την πίεση του κινήματος των πλατειών. Η αλλαγή της κυβέρνησης έγινε λόγω των πρωτοφανών παρεμβάσεων σε όλη τη χώρα στις παρελάσεις για την 28^η Οκτωβρίου. Το χαράτσι της ΔΕΗ το επαναδιαπραγματεύονται λόγω της πίεσης από το κίνημα "Δεν Πληρώνω", και τη ρητή συμμετοχή των δήμων σε αυτό το κίνημα.

Στην πραγματικότητα όλες οι κινητοποιήσεις είναι συνταγματικά κατοχυρωμένες και ανεξάλειπτο μέρος της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Απλώς οι κυβερνώντες υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους και οι πολίτες τα δικά τους. Μόνο που εδώ υπάρχει ένα φάουλ: Πολίτες και πολιτικοί οφείλουν να υπερασπίζονται τα συμφέροντα των πολιτών. Οι πολιτικοί μάλιστα δίνουν και όρκο για την υπεράσπιση των συμφερόντων των πολιτών, ενώ οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να ρίχνουν μια κυβέρνηση που θεωρούν πως δεν υπερασπίζεται τα συμφέροντά τους.

Οι κινητοποιήσεις των πολιτών είναι πάντα δημοκρατικές εξ ορισμού, αφού δημοκρατία σημαίνει εξουσία στους πολίτες.

Η μόνη πράξη που μπορεί να χαρακτηριστεί αντιδημοκρατική είναι η παραμονή μιας κυβέρνησης στην εξουσία χωρίς τη συναίνεση των πολιτών.

Διογένης ο σκύλος